[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam ]- Những con bò có trạng thái thần kinh không yên tĩnh có thể gây nguy hiểm cho những người tiếp xúc với chúng cũng như với những con bò khác. Chúng thường có trạng thái hưng phấn, tốn thời gian để cảnh giác, đề phòng những người và vật xung quanh, hoặc có biểu hiện “sợ ngoại cảnh”, không chăm chú gặm cỏ hoặc ăn thức ăn như những con bò có trạng thái thần kinh yên tĩnh.
(Ảnh minh họa)
Nhận thấy một khi con bò có phản ứng lại với người hoặc với những tác nhân kích thích khác, sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến năng suất, khả năng sinh sản và sức khoẻ của chúng. Các nhà khoa học Trường Đại học Bang Oregon đã nghiên cứu vấn đề này và lập Bảng cho điểm từ 1 (yên tĩnh nhất) đến 5 (hưng phấn cao nhất). Bảng điểm như sau (Theo Cooke và ctv, 2009):
| 1 = | Yên tĩnh, không vận động |
| 2 = | Vận động ít |
| 3 = | Thường vận động và kêu ò ò |
| 4 = | Liên tục vận động, kêu ò ò, lắc lư vùng đầu-cổ |
| 5 = | Hung dữ và liên tục tấn công |
Về sinh sản, bò cái hướng thịt có điểm cao về trạng thái thần kinh (thường tấn công) thì tỉ lệ thụ thai giảm so với những bò có điểm thấp (yên tĩnh). Ngoài ra, bò cái có điểm cao về trạng thái thần kinh thì tỉ lệ cai sữa thấp và giảm khối lượng bê cai sữa so với bò có số điểm thấp.
Nghiên cứu trên những bê nuôi cho thịt, kết quả cũng tương tự. Những bê thịt có trạng thái thần kinh yên tĩnh thì khối lượng cai sữa được nâng cao và tăng giá trị bê cai sữa cũng như tăng khối lượng thân thịt xẻ và mức độ mỡ giắt.
Nghiên cứu cũng nhận thấy có mối liên quan giữa trạng thái thần kinh với cortisol máu (một hormon trong máu liên quan đến phản ứng stress). Những bò có trạng thái thần kinh hưng phấn đã làm tăng nồng độ cortisol máu, dẫn đến những thay đổi tiếp theo về sinh lý cơ thể, đáp ứng miễn dịch và tình trạng sức khoẻ nói chung.
Trạng thái thần kinh là một tính trạng có thể di truyền ở bò. Người chăn nuôi có thể biết được điểm trạng thái thần kinh (để thay bê cái hậu bị) khi cầm cột bê để tiêm phòng hoặc cai sữa để xác định liệu chúng có đáng bị loại thải hay không. Ngày nay, nhiều hiệp hội về giống đã sử dụng EPD (Expected Progeny Difference – Sự sai khác mong đợi ở thế hệ con – ND) do người chăn nuôi tiến hành để chọn lọc bò có trạng thái thần kinh phù hợp.
Kết quả nghiên cứu về tập tính bò đã kết luận rằng bò có trạng thái thần kinh không yên tĩnh thường là có năng suất kém. Do đó, điều quan trọng cần nhớ là trạng thái thần kinh không yên tĩnh thường gây nên những ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng, sinh sản và năng suất tổng thể của bò và có thể sử dụng những biện pháp cải thiện tập tính để tối ưu hoá năng suất sản xuất của bò.
Nguyễn Sinh dịch
(Nguồn: The DairySite)./.
