Trong một nghiên cứu đột phá, các nhà nghiên cứu đã cố gắng phục hồi một phần chức năng não ở lợn đến 4 giờ sau khi chết. Sử dụng một hệ thống bơm các hóa chất bảo quản qua hệ tuần hoàn của não, nhóm không chỉ ngăn ngừa chết tế bào mà còn thực sự phục hồi một số chức năng như hoạt động khớp nối thần kinh. Phát hiện đáng kinh ngạc này làm nảy sinh một số câu hỏi về đạo đức và có thể khơi mào cho cuộc tranh cãi mới về định nghĩa cơ bản về cái chết.
Có một sự đồng thuận chung là rằng khi não cạn oxy, các nơ-ron sẽ chết trong vòng ít phút. Nhưng các nhà nghiên cứu báo cáo rằng họ đã có thể giảm chết tế bào thậm chí ít giờ sau khi chết cũng như phục hồi một số chức năng tế bào: mô phản ứng với thuốc với thuốc để kích thích phản ứng, một số quá trình trao đổi chất phục hồi và các khớp nối thần kinh thậm chí bắt đầu tự cháy trở lại.
Điều quan trọng đáng lưu ý là nhóm không quan sát được dạng hoạt động não tổng quát mà có lẽ bao gồm sự tỉnh táo hay nhận thức nhưng đáng sợ là các nhà nghiên cứu thực đã chuẩn bị cho khả năng đó.
“Trong trường hợp điều này có thể diễn ra, chúng ta đã sẵn sàng để nhanh chóng triển khai các biện pháp đối phó, bao gồm, nhưng không dưới hạn với, việc giảm nhiệt độ não để giảm bớt hoạt động trao đổi chất hoặc tiêm chất gây mê tổng quát”, các nhà nghiên cứu viết.
Công nghệ đằng sau chiến tích khó tin này là một hệ thống có tên BrainEx vốn bơm một chất lưu được thiết kế đặc biệt thông qua hệ tuần hoàn của não ở nhiệt độ cơ thể. Nhóm đã thử nghiệm hệ thống trên não của 32 chú heo được lấy từ các cơ sở chế biến thực phẩm vốn thường bỏ não đi. Những bộ não này được lấy ra từ hộp sọ và treo vào hệ thống BrainEx 4 giờ sau khi chết. Họ đã cố gắng giữ cho hệ thống chạy trong 6 giờ, do đó nghĩa là 10 giờ sau khi chết.
Trong khi việc này nghe có vẻ như một kiểu tiêu đề mà sẽ được chiếu lên trong đoạn mở đầu của một bộ phim zombie thì chính xác các nhà nghiên cứu không cố làm cho người chết sống lại. Trọng tâm thiên nhiều hơn về việc giúp não phục hồi sau chấn thương như đột quỵ hay bảo quản não người chết lâu để các nhà khoa học có thể nghiên cứu chính xác hơn.
Các nhà nghiên cứu vừa cố gắng phục hồi một phần chức năng não ở lợn đến 4 giờ sau khi chết (Ảnh: Tsekhmister/Depositphotos)
“Dòng nghiên cứu này có thể dẫn tới một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới về não sau khi chết. Công nghệ mới này mở ra những cơ hội để kiểm tra các kết nối và chức năng mạch và tế bào phức tạp mà thường bị mất khi mẫu vật được bảo quản theo những cách khác. Nó cũng có thể kích thích nghiên cứu những cách can thiệp kích thích phục hồi não sau khi mất dòng máu não như trong lúc lên cơn đau tim”, Tiến sĩ Andrea Beckel-Mitchener, dẫn đầu nhóm sáng kiến Não tại Viện nghiên cứu sức khỏe thần kinh quốc gia Mỹ cho biết.
Nhưng dĩ nhiên, việc đó cũng làm nảy sinh những câu hỏi mới không dễ có câu trả lời. Tuyên bố một người đã chết hợp pháp là một vấn đề phức tạp nhưng phát hiện mới này có thể làm vấn đề thậm chí phức tạp hơn nữa. Nếu việc hồi sinh một bộ não có vẻ như đến gần hơn, mặc dù vẫn chưa khả thi, thì người ta vẫn ráng can thiệp não người thân của mình hơn nhằm hỗ trợ sự sống. Điều đó có thể giảm một nguồn hiến tạng chính để cấy ghép, gây sức ép đối với một tình trạng vốn đang chịu áp lực.
Kết quả chính thu được từ nghiên cứu này là não có thể vẫn chịu đựng tốt hơn với tổn thương so với trước đây chúng ta nghĩ. Đó là một lĩnh vực nghiên cứu hấp dẫn mà sẽ chắc chắn tiếp tục đẩy giới hạn của những gì phân định giữa sự sống và cái chết.
Biên dịch: LH (theo New Atlas)
Nguồn: Sở KHCN Đồng Nai
